Αρχική / Διαβητικό Πόδι – Αιτίες, Συμπτώματα, Διάγνωση και Θεραπεία

Διαβητικό Πόδι – Αιτίες, Συμπτώματα, Διάγνωση και Θεραπεία

Το διαβητικό πόδι είναι μια από τις πιο σοβαρές και μακροπρόθεσμες αναπηρικές επιπλοκές του σακχαρώδους διαβήτη. Ανάμεσα στις κύριες συνέπειες της παθολογίας βρίσκουμε:

  • Διαβητική νευροπάθεια, δηλαδή ευαισθησία που επηρεάζει κυρίως τα κάτω άκρα που εκδηλώνεται με μυρμήγκιασμα, κράμπες, διαταραχές βάδισης και αντιληπτικές αλλοιώσεις στην αντίληψη πόνου, ζέστης, κρύου.
  • Διαβητική αρτηριοπάθεια, δηλαδή μια παθολογική κατάσταση που αποδίδεται σε διαταραχές στην κυκλοφορία του αίματος των αρτηριών (κακή κυκλοφορία του αίματος).

Η νευρολογική βλάβη (δηλαδή η διαβητική νευροπάθεια) είναι υπεύθυνη για την αλλαγή στην ικανότητα του ασθενούς να αντιλαμβάνεται  την παρουσία τραυμάτων, εγκαυμάτων, κρυοπαγημάτων στο πόδι, και να αισθάνεται πόνο από αυτά.

Επιπλέον, δεδομένου ότι η διαβητική νευροπάθεια συνοδεύεται συχνά από μεταβολή της κυκλοφορίας στα κάτω άκρα (αρτηριοπάθεια ή αγγειακές βλάβες), ακόμη και ένα μικρό τραύμα θα μπορούσε να γίνει πολύπλοκο προκαλώντας πολύ σοβαρή βλάβη, όπως ο σχηματισμός αιμορραγικών ελκών ικανών, με την πάροδο του χρόνου, να εξελίσσονται σε γάγγραινα (μαζική σήψη και νέκρωση του ιστού που θα πρέπει να υποβληθεί, στις περισσότερες περιπτώσεις, σε ακρωτηριασμό).

Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να διατηρείται ο σακχαρώδης διαβήτης υπό έλεγχο με σχολαστικό έλεγχο του σακχάρου στο αίμα, γιατί εάν υποτιμηθεί και δεν αντιμετωπιστεί σωστά, θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την υγεία και τη ζωή του ασθενούς.

ΑΙΤΙΕΣ

Ως βασική αιτία του διαβητικού ποδιού προφανώς αναγνωρίζεται ο διαβήτης, μια χρόνια μεταβολική νόσος, που προκαλείται από κληρονομικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες και χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα λόγω αλλοιωμένης παραγωγής ή λειτουργίας της ινσουλίνης.

Αν και οι επιπλοκές αυτής της νόσου μπορούν να επηρεάσουν ολόκληρο το σώμα (ο διαβήτης μπορεί να προκαλέσει καρδιολογικές παθήσεις, νεφρική ανεπάρκεια, τύφλωση, αλλοιώσεις του νευρικού και κυκλοφορικού συστήματος), οι ελκώδεις βλάβες που εμφανίζονται στο διαβητικό πόδι είναι από τις πιο επικίνδυνες γιατί μπορούν να οδηγήσουν σε ακρωτηριασμό του άκρου και απειλή για την ζωή του ασθενούς.

Το 40-70% όλων των ακρωτηριασμών των κάτω άκρων (κυρίως του άκρου ποδιού) σχετίζονται με σακχαρώδη διαβήτη και το διαβητικό πόδι είναι συχνά το πιο εμφανές σύμπτωμα εκτεταμένης καρδιαγγειακής νόσου, που μπορεί να επηρεάσει όχι μόνο την κυκλοφορία του κάτω άκρου αλλά και τα στεφανιαία (τα αγγεία που τροφοδοτούν την καρδιά), προκαλώντας μεγαλύτερο κίνδυνο ισχαιμικής καρδιακής νόσου.

Ο διαβήτης είναι στην πραγματικότητα υπεύθυνος για τη μείωση της ποσότητας του αίματος που μπορεί να φτάσει στα πόδια, επιτρέποντας την παροχή οξυγόνου και άλλων θρεπτικών συστατικών. Η έλλειψη επαρκούς ποσότητας αίματος στα κάτω άκρα μπορεί να δυσκολέψει την επούλωση μιας πληγής ή μιας λοίμωξης. Στη χειρότερη περίπτωση, η πληγή δεν επουλώνεται και, αντίθετα, μπορεί να εξελιχθεί σε γάγγραινα (θάνατος και αποσύνθεση ιστού).

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Τα αρχικά συμπτώματα ενός διαβητικού ποδιού μπορεί να είναι:

  • αυξημένη θερμοκρασία ποδιού,
  • αλλοιωμένη ευαισθησία (με απώλεια ανταπόκρισης σε θερμικά, απτικά και επώδυνα ερεθίσματα των κάτω άκρων),
  • παρουσία φλύκταινες, κοψίματα, γρατζουνιές ή έλκη,
  • αίσθημα νυγμών/ «τσιμπήματα» (μπορεί να εμφανιστούν τη νύχτα και να επηρεάσουν τον ύπνο),
  • δέρμα που είναι κρύο στην αφή και ωχρό (μπορεί να είναι σημαντικό καμπανάκι συναγερμού),

Με την πάροδο του χρόνου αυτά τα συμπτώματα μπορεί να εξελιχθούν και, σε περίπτωση που συνυπάρχει σοβαρή βλάβη στα νεύρα του ποδιού, μπορεί να εμφανιστούν τα ακόλουθα:

  • εμφάνιση ελκών,
  • λοιμώξεις (οι οποίες μπορεί να εξελιχθούν και να φτάσουν στα βαθιά στρώματα του δέρματος και τα οστά).

Εάν παρατηρηθεί έστω και ένα από αυτά τα συμπτώματα, καλό είναι να συμβουλευτείτε γιατρό, προκειμένου να διευκολυνθεί η έγκαιρη αναγνώριση αυτής της κλινικής κατάστασης.

Διάγνωση

Η διάγνωση στηρίζεται στα εξής στοιχεία :
1. Ιστορικό και κλινική εξέταση,
2. Εξέταση των επιπέδων του σακχάρου και της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης στο αίμα
3. Ακτινογραφία των κάτω άκρων για αναγνώριση βλάβης στα οστά ή στους μαλακούς ιστούς.
4. Υπερηχογράφημα των αγγείων των κάτω άκρων και τέλος,
5. Αγγειογραφία των κάτω άκρων με την χρήση σκιαγραφικού

Η αντιμετώπιση χρειάζεται συνεργασία πολλών ιατρικών ειδικοτήτων: Παθολόγου, Διαβητολόγου, Καρδιολόγου, Αγγειολόγου – Αγγειοχειρουργού, Λοιμωξιολόγου.

Χάρη στην υποστήριξη μιας διεπιστημονικής ομάδας, έχει παρατηρηθεί μείωση του ποσοστού ακρωτηριασμού μεταξύ 49-85% τα τελευταία χρόνια.

Η φροντίδα του διαβητικού ποδιού περιλαμβάνει:

  • θεραπευτικό σχέδιο για τη διασφάλιση της επαναγγείωσης του προσβεβλημένου άκρου,
  • αφαίρεση μη βιώσιμων ιστών και επίδεσή τους με αποστειρωμένους επιδέσμους και γάζες,
  • υιοθέτηση στηριγμάτων και επιφανειών στήριξης για προληπτικούς λόγους,
  • ειδικά αντιβιοτικά κατά του παθογόνου σε περίπτωση μόλυνσης,
  • θεραπεία πόνου (μετά από ιατρική συμβουλή) με αναλγητικά και παυσίπονα,
  • θεραπεία με υπερβαρικό οξυγόνο: αποτελεσματική στην αναστολή του πολλαπλασιασμού των αναερόβιων βακτηρίων και στην προώθηση της επούλωσης των πληγών,
  • θεραπείες αναδόμησης, αναγέννησης και αποκατάστασης.